Nghệ nhân Nguyễn Thị Tuấn
Sau khi hoàn thành nghĩa vụ đối với Tổ quốc, cô TNXP Nguyễn Thị Tuấn trở về quê hương Chàng Sơn và làm nghề nuôi dạy trẻ. Làng Chàng Sơn có nghề làm quạt giấy với gần 200 năm tuổi. Từ thế kỷ 19, quạt Chàng Sơn đã nức tiếng khắp vùng, được người Pháp đem sang Paris triển lãm. Thời bao cấp, xã Chàng Sơn chuyên sản xuất quạt giấy cho Nhà nước. Nhờ đó, tinh hoa nghề truyền thống có cơ hội tỏa khắp muôn nơi.
Câu chuyện lịch sử
Nhưng hành trình khôi phục nghề truyền thống làm quạt giấy của quê hương thật không dễ, bởi trên thị trường có các sản phẩm quạt điện bền đẹp, đủ loại kích thước, mẫu mã, giá thành lại rẻ, rất phù hợp với thị hiếu của người dân. Bên cạnh đó, quạt lụa của nước ngoài cũng tràn vào chiếm lĩnh thị trường, càng làm cho nghề làm quạt giấy truyền thống bị mai một và lãng quên. Chính vì thế, khi thấy bà Tuấn tích cực học nghề, đầu tư nguyên vật liệu, nhiều người cho là gàn dở. Không khuất phục trước những khó khăn trước mắt, bà Tuấn đi vay mượn để có tiền mua máy móc, nguyên vật liệu và học hỏi kỹ thuật làm quạt của các nghệ nhân trong làng; nghiên cứu, đầu tư cải tiến sản phẩm, như: Chọn tre, chẻ nan, cách xử lý mùi, mốc bằng sơn ta và tạo màu sắc cho nan tre, chọn vải lụa thay thế chất liệu giấy làm áo quạt; lập một trang web để giới thiệu sản phẩm và nắm bắt nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng.
Với tình yêu nghề truyền thống của cha ông, những chiếc quạt đơn điệu vốn chỉ để quạt tay, làm mát trước kia nay được “thổi hồn”, trở thành sản phẩm trang trí, tờ rơi giới thiệu sản phẩm, bức tranh khắc họa danh lam thắng cảnh nổi tiếng của đất nước, những câu chuyện, bài thơ, câu đối hay ghi công danh, sự nghiệp của các vị anh hùng dân tộc... chứa đựng những thông điệp sâu lắng lòng người, quảng bá văn hóa Việt Nam đến với bạn bè quốc tế. Thương hiệu quạt Chàng Sơn dần có chỗ đứng, được trưng bày, giới thiệu ở những sự kiện văn hóa, lịch sử quan trọng của Hà Nội và đất nước...
Cũng từ mô hình “hồi sinh” quạt giấy này, bà Tuấn đã dạy nghề, tạo việc làm ổn định, có thu nhập cao cho nhiều gia đình và phụ nữ trong xã, đồng thời lưu giữ được nghề truyền thống của cha ông để lại. Với những cống hiến của mình, bà Tuấn còn vinh dự giành một số giải thưởng như: Danh hiệu Nghệ nhân làng nghề truyền thống Việt Nam; danh hiệu Bảo vật tinh hoa làng nghề Việt Nam và nhiều giải thưởng khác. Ông Cấn Đình Tiến, Phó chủ tịch UBND xã Chàng Sơn cho biết: “Nền kinh tế tiểu thủ công nghiệp với trọng tâm là nghề làm quạt truyền thống của Chàng Sơn có đóng góp lớn nhất với hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Làng nghề làm quạt truyền thống phát triển như hôm nay là nhờ công sức đóng góp rất lớn của những người tâm huyết giữ nghề như bà Nguyễn Thị Tuấn”.
